Słownik Języka Polskiego 3 Tomy ok 1902 r
Producent:
Tom I A - G - 956 s., 1900 r.Tom II H - M - 1090 s., 1902 r.Tom III N - Ó - 936 s., 1904 r. Zamierzeniem redaktorów było „ułożenie obszernego i dokładnego ile możności skarbca mowy naszej”. Publikacja tego rodzaju była oczekiwana od dawna – nad stworzeniem słownika, który odpowiadałby współczesnym potrzebom dyskutowano od lat 70. XIX w. Prace rozpoczęto w 1889 r., z tego roku pochodzą też Wskazówki dla współpracowników. Autorzy zadbali o to, by ukazanie się dzieła poprzedziły konsultacje w środowisku przyszłych użytkowników. Wydano Arkusz próbny (1895) oraz Zapowiedź (1898), a opinie na ich temat publikowano i komentowano na łamach prasy codziennej i naukowej.Cel przedsięwzięcia redaktorzy precyzowali m.in. następująco: „Postanowiliśmy w słowniku naszym zgromadzić całość zasobu mowy naszej; więc nie tylko uwzględniliśmy wyrazy dawne, lecz wcieliliśmy i gwarowe, odznaczając je umieszczeniem w klamrach i tym sposobem znacznie rozszerzyliśmy ramy dzieła. [...] Staraliśmy się pomnożyć słowniki Lindego i Wileński całym zasobem opuszczonych tam, lub nowoprzybyłych wyrazów, czerpiąc ze znacznej ilości dzieł drukowanych, z dostarczonych nam przez licznych współpracowników notat rękopiśmiennych i z pamięci”. Autorzy uzupełniali materiał leksykalny, wykorzystując m.in. słowniki specjalistyczne, autorów i własne, z etnograficzną pasją rejestrowali również słowa odszukiwane samodzielnie.Powstały słownik – zwany warszawskim (i czasem oznaczany skrótem SWar lub SW) – nosi znamiona dzieła zarówno naukowego, jak i podręcznego. Z jednej strony rejestruje ogrom leksyki (w recenzji zarzucano, że jest to „zbiór mechaniczny”), z drugiej strony zawiera komentarze i kwalifikatory normatywne, ułatwiające użytkownikom orientację w posługiwaniu się polszczyzną (był to ważny element w czasach rusyfikacji i germanizacji). Z jednej strony materiał ilustracyjny poddawany jest, co charakterystyczne dla słownika naukowego, tylko nieznacznym modyfikacjom, z drugiej lokalizacja cytatów została programowo ograniczona tylko do autora lub dzieła. Z powodu braku dostatecznego zaplecza dla stworzenia słownika akademickiego redaktorzy zdecydowali, by „ograniczyć się średniej objętości dziełem”.Warto podkreślić, że istniało zapotrzebowanie na oba typy słowników – deskryptywny i preskryptywny, pisany z punktu widzenia językowego „botanika” i „ogrodnika”, by odwołać się do metafor Karłowicza. Ostateczny kształt publikacji jest wypadkową koncepcji Karłowicza i Niedźwiedzkiego, możliwości finansowych i kadrowych – zmiennych także w obrębie kolejnych etapów prac. Słownik warszawski jako jeden z najbogatszych materiałowo słowników polskich jest przez badaczy leksyki wykorzystywany do dziś. Z racji niemal 40 lat prac nad słownikiem skład redakcji i jej współpracowników zmieniał się kilkakrotnie. Redaktorami (i zarazem autorami haseł) byli: Jan Karłowicz, Adam Antoni Kryński, Władysław Niedźwiedzki, a także, choć brak szczegółowych informacji dotyczących zakresu wykonywanych prac, Józef Peszke i Kazimierz Król.Jan Aleksander Ludwik Karłowicz (1836–1903) urodził się w Subortowiczach koło Wilna. Był wszechstronnym badaczem, etnografem, językoznawcą, historykiem, filozofem, muzykiem, kompozytorem, tłumaczem i leksykografem. Studiował historię, filozofię i językoznawstwo na uniwersytetach w Moskwie, Paryżu, Heidelbergu i Berlinie (tu doktoryzował się w 1866 r. w dziedzinie historii średniowiecznej), wykształcenie muzyczne pogłębiał pod okiem mistrzów w Brukseli. Organizator polskiego środowiska naukowego i kulturalnego, działacz społeczny, m.in. redaktor „Wisły”, członek kolegium „Prac Filologicznych”, autor publikacji z zakresu folklorystyki, mitologii, lingwistyki, muzyki. Do dorobku słownikarskiego Karłowicza należą Słownik gwar polskich (1900–1911), Słownik wyrazów obcego a mniej jasnego pochodzenia (1894–1905, A–M) oraz Słownik języka polskiego, którego Karłowicz był pomysłodawcą i jednym z redaktorów do swojej śmierci w 1903 r.Adam Antoni Kryński (1844–1932) urodził się w Łukowie na Podlasiu. Był filologiem, językoznawcą, nauczycielem i organizatorem życia naukowego. Studiował w Szkole Głównej w Warszawie, następnie w Lipsku, pod kierunkiem A. Leskiena i G. Curtiusa. W 1908 r. objął katedrę filologii słowiańskiej na Uniwersytecie Lwowskim, w 1909 r. katedrę języka polskiego i stanowisko dziekana Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Warszawskiego. Autor m.in. wielokrotnie wydawanych gramatyk języka polskiego, publikacji poprawnościowych, artykułów do Wielkiej encyklopedii powszechnej ilustrowanej. Członek kolegium „Prac Filologicznych”. W redakcji Słownika języka polskiego do 1908 r.Władysław Marcin Niedźwiedzki (1849–1930) urodził się w Warszawie. Był językoznawcą, nauczycielem, działaczem społecznym (członkiem zarządu Kuchni Tanich), lektorem. Ukończył slawistykę na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Warszawskiego, pisał artykuły z zakresu językoznawstwa i etnografii. W pracach nad słownikiem uczestniczył od 1891 r., początkowo jako osoba porządkująca materiały i dbająca o sprawy techniczne, od 1896 r. jako członek komitetu naukowego dzieła, w końcu jako redaktor jego ostatnich tomów.Lista autorów obejmuje także kilkadziesiąt nazwisk najznamienitszych specjalistów z różnych dyscyplin, reprezentujących większość ośrodków naukowych dawnej Rzeczpospolitej. Wśród nich znajdują się m.in. Jan Baudouin de Courtenay, Józef Bliziński, Józef Bojasiński, Florian Czepieliński, Samuel Dickstein, Karol Drymmer, Zygmunt Fiszer, Konstanty Górski, Edmund Jankowski, Antoni Kalina, Ludwik Korotyński, Henryk Kotłubaj, Stanisław Kramsztyk, Kazimierz Król, Jan Leciejewski, Stosław Łaguna, Hieronim Łopaciński, Jan Łoś, Adam Mahrburg, Lucjan Malinowski, Leopold Méyet, Wacław Nałkowski, Jan Nitowski, Feliks Ochimowski, Józef Peszke, Antoni Semenowicz, Wacław Taczanowski, Jan Trejdosiewicz, Władysław Wiorogórski, Józef Wojno, August Wrześniowski, Władysław Wścieklica, Bronisław Znatowicz.
Sklep: tezeusz.pl
Cena:
399.00
431.52
PLN
Przejdź do sklepu